Vrijwel iedereen kent ze; de windmolens in de Flevopolder. Het waren de eerste in Nederland, althans, in mijn beleving. In de polder vallen de molens namelijk extra op in de open weilanden. Ik zag ze voor het eerst vanaf mijn racefiets nabij Dronten. Ploeterend tegen de wind in zag ik ze in grote getale zwierig zwaaien, wijdverspreid, zigzag door elkaar. Ik heb ze niet geteld, maar het waren er tientallen.
Ik sprak Sasja Hooijschuur over windpark Windplanblauw en dan vooral over de omgevingscommunicatie. Want windmolens genereren niet alleen duurzame energie, ze waaien ook stof op voor de omgeving. En dat hebben wij dan weer duurzaam omgezet in gespreksstof. We circuleren wat af rondom de BouwApp…
Omgevingscommunicatie vanuit huis
Beiden zitten we in een kamertje. Het maakt niet meer uit waar je bent. Waarschijnlijk had Sasja nog niet door dat ik in Bratislava zat, 944 km van de Flevopolder. Maar misschien zat Sasja ook wel in het buitenland, ik ben het vergeten te vragen. Door de coronacrisis zijn de afstanden ineens veel groter geworden, of juist kleiner. Afstand doet er niet meer toe, behalve als het om de welbekende 1,50 meter gaat. Een omgevingsmanager of communicatieadviseur hoeft anno 2021 niet meer persé fysiek op het project te zijn. “Dat is ook een beperking ”, zo legt Sasja op het einde van dit interview uit.
61 Blauwe windmolens?
De Flevopolder is opgedeeld in vier zogenaamde windgebieden. Het gebied waar deze windmolens staan, heeft op de kaart een blauwe kleur. Vandaar de naam van het project: Windplanblauw. “Het zegt niks over de kleur van de windmolens. In dit gebied stonden 74 windturbines. Deze worden nu vervangen door 61 turbines met meer vermogen. De nieuwe molens wekken 8x zoveel energie op als de oude. Ook komen de nieuwe windmolens in een nettere lijnopstelling te staan”, vertelt Sasja enthousiast.
Wie zijn er betrokken?
In het nieuws las ik over windmolenparken met talloze stakeholders en belangen. Ik vraag aan Sasja wie er allemaal bij het project betrokken zijn. Sasja antwoordt: “Bij het project zijn inderdaad veel partijen betrokken: de initiatiefnemers zijn Vattenfall en SwifterwinT. Laatstgenoemde is een samenwerking van ruim 170 agrarische ondernemers, bewoners en turbine-eigenaren uit het projectgebied. Vattenfall is een Zweedse energiemaatschappij, marktleider in de regio Noord-Europa. Bij het project zijn ook de Rijksoverheid, provincie Flevoland en gemeenten Dronten en Lelystad betrokken. Uiteraard zijn ook de inwoners nauw betrokken, evenals meerdere maatschappelijke organisaties uit het gebied. Dit maakt het project voor mij, als communicatiedeskundige, juist zo interessant. Want we onderhouden met iedereen uitvoerig contact ”.
Meepraten met een App
Waar ik duizelig word van het idee dat ik al die partijen tevreden zou moeten houden, leeft Sasja juist op als ik vraag naar de communicatie rondom het project. Ze gebruikt de Windplanblauw App, een speciaal voor dit project ontwikkelde applicatie op het platform van de BouwApp. Sasja: “Juist omdat er zoveel partijen zijn, waren we voor de communicatie op zoek naar een tool waar we snel en eenvoudig mee kunnen communiceren. Plus: het moest mogelijk zijn om 1 op 1 conversaties aan te gaan. Gelukkig ontdekten we al snel de BouwApp. Onze Whitelabel app ‘Windplanblauw’ is de spin in het web van onze communicatie. Hiermee staan we 24/7 voor onze stakeholders klaar.” Sasja ervaart de app als erg gebruiksvriendelijk. Behalve de interactie vindt ze het fijn dat ze er metingen en peilingen mee kan doen. Behalve communiceren met een app heeft Windplanblauw een website met actuele informatie over het windpark, verschijnt er elke 2 maanden een nieuwsbrief, is er een Facebookpagina, worden omwonenden geïnformeerd via de lokale huis-aan-huiskrant, zijn er informatiebijeenkomsten en vinden er persoonlijke gesprekken plaats. En vanaf 16 april is er een Tulpenroute in de regio. “Langs de route zullen we ook communiceren over het project”. Het is meer dan duidelijk dat Sasja de omgeving niet schuwt, maar juist actief betrekt en informeert.
Zorgpunten
Ik leg Sasja een prangende vraag voor. Want als het in een debat of talkshow over windmolens gaat, hoef je nooit lang te wachten tot het woord ‘draagvlak’ valt. De meeste mensen lijken voorstander van windenergie, maar de ‘not-in-my-backyard-mentaliteit’ lijkt nooit ver weg. Hoe zit dat in de Flevopolder? “Voor- en tegenstanders van windenergie zijn er overal. Wat veel mensen niet weten is dat we heel veel kunnen doen om de impact van windmolens op de omgeving zoveel mogelijk te beperken. Zo hebben we in dit geval afgesproken dat woningen in de kern Swifterbant nul uren slagschaduw ervaren. Dit is meer dan we wettelijk verplicht zijn. Verder hebben we afgesproken dat de verlichting ’s nachts, die verplicht is onder meer vanwege de luchtvaart, niet knippert en bij goed zicht maximaal 90% gedimd wordt. Ook mogelijke gevolgen voor bijvoorbeeld vogels proberen we zoveel mogelijk te voorkomen. Hiervan hebben we afgesproken dat we dit gaan monitoren als de molens in gebruik genomen zijn. De overgang naar een duurzame energievoorziening voor de natuur is ook cruciaal, want het gebruik van fossiele brandstoffen en klimaatverandering zijn voor vogels en vleermuizen een zeer groot risico. Wat we niet kunnen, is windmolens onzichtbaar maken. En aangezien smaken verschillen, verschillen mensen hierover ook als het om het uitzicht gaat. Voor Flevoland geldt, dat het aantal molens vermindert én dat ze netjes in rijen worden opgesteld. Bovendien zorgen we ervoor dat zoveel mogelijk mensen in de omgeving er financieel beter van worden. Er zijn verschillende manieren waarop mensen mee kunnen doen en waardoor het gebied mee kan profiteren van de opbrengsten. Want we menen het als we zeggen dat we een windpark realiseren van, voor en door de omgeving.”
Grootste uitdaging
De laatste vraag die ik Sasja stelde tijdens het interview was wat ze de grootste uitdaging vindt tijdens dit project. “Dat de mensen in de omgeving positief zijn over de communicatie rond het project”, antwoordt ze, “en dat vereist in Coronatijd extra inspanning om dat voor elkaar te krijgen”, vult ze aan. Als een spin in het web houdt ze controle over de communicatie van het project: “Ik zie communiceren nadrukkelijk als tweerichtingsverkeer. Om een relatie op te kunnen bouwen met mensen is het prettiger als je elkaar af en toe in de ogen kunt kijken. Bovendien wil je ook graag toegankelijk zijn voor de omgeving. En niet iedereen is even vertrouwd met digitale kanalen. Gelukkig krijgen we hele positieve reacties op de vele verschillende manieren waarop we communiceren over de werkzaamheden en de verkeersmaatregelen, waaronder via de BouwApp. De mensen die Windplanblauw volgen, zijn daar heel enthousiast over!
Ik begrijp dat helemaal, typend vanuit een werkkamertje ergens in midden Europa. Voor mij is Sasja een voorbeeld voor anderen. Ik zal het project met veel plezier blijven volgen.