“Draagvlak is randvoorwaardelijk voor projecten in de energietransitie”
“Onze projecten hebben een grote impact”, vertelt Jelle Wils, Community Relations Manager bij TenneT, “en de ontwikkelingen gaan sneller dan wij aankunnen.” De invloed van de energietransitie is ook op het hoogspanningsnetwerk van TenneT goed merkbaar.
Waren het voorheen voornamelijk energiecentrales die stroom opwekten en distribueerden, nu is dat een stuk ingewikkelder. Een groeiend aantal wind- en zonneparken en de daken van consumenten nemen de plaats in van een klein vast aantal energiecentrales. Met zoveel opkomende groene energieleveranciers met sterk afwisselende capaciteit, is het huidige hoogspanningsnetwerk niet alleen verouderd, maar ook op een aantal plekken ontoereikend qua capaciteit.
Jelle en zijn teams hebben de taak om stakeholders te informeren, betrekken en motiveren bij projecten die dit netwerk vernieuwen. Er staan de komende 10 jaar in ieder geval 700 projecten ingepland waarvan er op het moment van schrijven 250 zijn gestart. In 2050 moet het hele land gasloos zijn en hangt alles af van de kwaliteit van ons stroomnetwerk. Jelle vertelde de BouwApp over zijn functie en hoe hij ervoor zorgt dat projecten die voor veel overlast zorgen toch draagvlak creëren bij betrokkenen.
Een veranderende wereld
Wie denkt aan hoogspanningskabels, denkt aan grote masten buiten de stad. De projecten waar Jelle bij betrokken is, vinden al lang niet meer alleen op het platteland plaats. De wereld verandert en zelfs het hoogspanningsnetwerk van TenneT komt steeds dichter bij de bewoonde wereld.
Jelle legt mij uit dat de industrie in buitenwijken meer stroom gaat gebruiken terwijl ze zichzelf verduurzamen. Ook huishoudens stappen van het gas af en koken, rijden en verwarmen elektrisch. “De stroomvraag in de bebouwde kom neemt met factor 4 toe”, vertelt hij. Deze ontwikkelingen vragen om versterking van het hoogspanningsnet in de stad of tegen de bebouwde omgeving aan.
Jelles projecten bestaan uit het aanleggen van nieuwe hoogspanningskabels, het vernieuwen van bestaande stroomsnelwegen en alles wat daarbij komt kijken, zoals het plaatsen van hoogspanningsstations of het realiseren van nieuwe verbindingen. Het is een race tegen de klok. “De ontwikkelingen gaan sneller dan dat wij aankunnen. Het net zit al op slot en er staat een kleine 10.000 gebruikers in de wacht voor een aansluiting.”
Een uitdagende taak
Het is zowel het verouderde netwerk als het grote aantal procedures die voor deze bottleneck zorgen. TenneT heeft ook te maken met andere uitdagingen, zoals de beschikbaarheid van mensen en materialen, het creëren van draagvlak in de omgeving en het vinden van ruimte. Want een nieuw hoogspanningsstation neemt meer dan 6 voetbalvelden in beslag.
Heldere en gerichte communicatie is dus belangrijk en dat doen ze bij TenneT zorgvuldig. Eerst worden alle stakeholders in kaart gebracht en daar wordt een communicatieplan voor gemaakt. Ook al overlappen de communicatiemethoden regelmatig, niemand is hetzelfde en elke groep krijgt een aparte aanpak. Van inloopavonden voor omwonenden tot keukentafelgesprekken voor agrarische bedrijven.
Het is vooral bij het creëren van draagvlak in de omgeving dat de BouwApp een belangrijke rol speelt. Onze app wordt ingezet bij nagenoeg alle projecten die hij onder zijn hoede heeft. Het is de tool waarmee TenneT een dialoog start met de omgeving, want “draagvlak is randvoorwaardelijk voor deze projecten”, aldus Jelle.
Draagvlak creëren
Voor Jelle is de BouwApp dus meer dan een tool om de omwonenden snel en direct te informeren. Ze gebruiken het voor educatieve doeleinden, om overlast aan te kondigen, voor het communiceren van mijlpalen en om simpelweg iets leuks te delen. Wordt er een transformator geplaatst op een station, dan wordt dat niet alleen als informatie gecommuniceerd. Ze schrijven er ook bij wat deze doet en hoeveel huishoudens hij van stroom kan voorzien als een stukje extra educatie voor geïnteresseerden.
Het grote voordeel van een tool als de BouwApp is volgens Jelle dat het interactie stimuleert. En dat is belangrijk, geeft hij aan, omdat “het een laagdrempelige manier biedt om contact te zoeken met een hele grote organisatie die bij jou in de buurt iets aan het ontwikkelen is.” Het biedt mensen de mogelijkheid om vragen te stellen en daar vrij snel antwoord op te krijgen. “Het dwingt ons als organisatie om transparanter en proactiever te zijn.”
Het is deze transparantie en ook de laagdrempeligheid die draagvlak creëert bij stakeholders. Ze hebben niet langer met een omheind fort te maken, maar met een benaderbaar bedrijf dat naar ze luistert en dat informatie met ze deelt. Ook al zal niet iedereen blij zijn met de wegen die worden afgesloten, de geluidsoverlast die wordt veroorzaakt en de tijdelijke installaties die worden gebouwd, dit is een stuk makkelijker te accepteren als alles netjes van tevoren wordt gedeeld.
De toekomst
TenneT heeft tot 2050 zeker nog werk en als ik Jelle vraag naar zijn voorspellingen komt draagvlak weer naar voren. “Dit gaat nog belangrijker zijn en draagvlak en transparantie gaan hand in hand.” Het is niet alleen het delen van leuk nieuws, maar ook het schetsen van dilemma’s, de dialoog aangaan en mensen een stem geven. Ook social value, wat in Groot-Brittannië al een groot begrip is, zal in de toekomst ook in Nederland een grotere rol gaan spelen bij bouwprojecten in de energietransitie en daarbuiten.
Ook technologie zal in de toekomst steeds belangrijker worden bij stakeholder communicatie, aldus Jelle. “De app wordt vanzelfsprekend onder de mensen”, geeft hij aan, “en steeds meer een onderdeel van de Nederlandse samenleving.” Dat is een toekomstbeeld waar wij nu al naar uit zien.
